Zwężenie tętnicy szyjnej

Tętnice szyjne odchodzą od aorty w górnej części klatki piersiowej, lewa bezpośrednio a prawa za pośrednictwem pnia ramienno-głowowego. Są to tzw. tętnice szyjne wspólne. Na szyi dzielą się na tętnice szyjne wewnętrzne i zewnętrzne. Tętnice szyjne wewnętrzne są bardzo ważne, ponieważ doprowadzają krew do mózgu. Zwężenie tętnicy szyjnej zazwyczaj umiejscawia się w jej podziale i początkowym odcinku tętnicy szyjnej wewnętrznej. Przyczyną zwężenia jest najczęściej blaszka miażdżycowa. Zwężenie tętnicy szyjnej może doprowadzić do przemijającego niedokrwienia lub udaru mózgu. Głównym powodem udaru lub przemijającego niedokrwienia mózgu są oddzielające się fragmenty blaszki miażdżycowej lub wytworzone na blaszce miażdżycowej skrzepliny. 

Jak rozpoznać zwężenie tętnicy szyjnej?

Zwężenie tętnicy szyjnej można rozpoznać wykonując badanie dopplerowskie z podwójnym obrazowanie, czyli tzw. USG doppler. Badanie to pozwala na rozpoznanie zwężenia, określenie jego wielkości a także ocenę samej blaszki miażdżycowej. W niektórych przypadkach konieczne może być dodatkowo wykonanie angiografii w tomografii komputerowej lub rezonansie magnetycznym.

Jak leczyć zwężenie tętnicy szyjnej?

Wybór metody leczenia zależy od stopnia zwężenia t. szyjnej i występowania objawów. Jeśli zwężenie jest duże i powoduje objawy niedokrwienia mózgu to najskuteczniejszym i najbezpieczniejszym sposobem postępowania jest chirurgiczne usunięcie blaszki miażdżycowej z tętnicy szyjnej, czyli wykonanie tzw. endarterektomii tętnicy szyjnej. Zabieg ten wymaga wykonania 8-10 centymetrowego nacięcia skóry na szyi. Po wypreparowaniu tętnicy szyjnej wspólnej, wewnętrznej i zewnętrznej, nacina się podłużnie t. szyjną wspólną i wewnętrzną, usuwa blaszkę miażdżycową i zeszywa się ponownie tętnicę bezpośrednio lub częściej z łatką z tworzywa sztucznego, żeby zapobiec pooperacyjnemu zwężeniu. W innej technice, tzw. ewersji, odcina się tętnicę szyjną wewnętrzną od tętnicy szyjnej wspólnej, usuwa się blaszkę poprzez wynicowanie i przyszywa ponownie. Endarterektomia tętnicy szyjnej, mimo że jest związany z niewielkim ryzykiem udaru mózgu znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia udaru mózgu w przyszłości w porównaniu z leczeniem wyłącznie zachowawczym. W przypadku dużych zwężeń bezobjawowych wykonanie endarterektomii również zmniejsza ryzyko udaru w przyszłości, ale zysk jest mniejszy niż w przypadku zwężeń objawowych. Inna metoda leczenia zabiegowego zwężenie tętnicy szyjnej jest stentowanie. Zabieg ten polega na wprowadzeniu zazwyczaj przez nakłucie w tętnicy udowej w pachwinie stentu naczyniowego do tętnicy szyjnej. Zabieg stentowania t. szyjnej jest z jednej strony mniej inwazyjny i nie wymaga nacięcia skóry na szyi, ale związany jest z większym ryzykiem około-zabiegowego udaru mózgu w porównaniu z endarterektomią. Stąd też stentowanie tętnicy szyjnej wykonuje się w sytuacjach, kiedy wykonanie endarterektomii jest niebezpieczne, trudne lub wręcz niemożliwe.