Zakrzepica żył głębokich kończyn górnych i dolnych
Zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych jest groźną chorobą, ponieważ może prowadzić do zatorowości tętnic płucnych, która stanowi zagrożenie życia. Oprócz zatorowości płucnej następstwem zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych może być tzw. zespół pozakrzepowy objawiający się bólami, obrzękami i w skrajnych przypadkach owrzodzeniami kończyn dolnych. Stąd też bardzo ważne jest zapobieganie jej wystąpieniu oraz jeśli już wystąpi to wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie
Jak rozpoznać zakrzepicę żył głębokich kończyn?
Najczęstszymi objawami zakrzepicy żył głębokich kończyn są ból, obrzęk i wzmożone napięcie kończyny. Należy jednak mieć na uwadze, że z jednej strony zakrzepica żył głębokich może przebiegać bezobjawowo a z drugiej strony, że wystąpienie wymienionych objawów nie musi oznaczać zakrzepicy. Obecność zakrzepicy żył głębokich jest tym bardziej prawdopodobne, jeśli u chorego występują tzw. czynniki ryzyka zakrzepicy żylnej takie jak długie unieruchomienie chorego, długa podróż zwłaszcza samolotem, przebyty zabieg operacyjny, unieruchomienie kończyny w opatrunku gipsowym lub ortezie, terapia hormonalna, choroba nowotworowa, ciąża i okres po porodzie. Podstawowym badaniem służącym do rozpoznania zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych jest badanie ultrasonograficzne. W niektórych przypadkach konieczne może być dodatkowo wykonanie angiografii w tomografii komputerowej lub rezonansie magnetycznym bądź klasycznej flebografii. W diagnostyce zakrzepicy żył głębokich kończyn stosuje się również badanie stężenia D-dimerów w surowicy krwi. Należy jednak wiedzieć, że podwyższone stężenie D-dimerów nie jest jednoznaczne z rozpoznaniem zakrzepicy żył głębokich kończyn. Na podstawie prawidłowego stężenia D-dimerów można natomiast wykluczyć chorobę u chorych z niskim lub średnim prawdopodobieństwem jej wystąpienia.
Jak leczyć zakrzepicę żył głębokich kończyn?
Bardzo ważne jest wczesne rozpoczęcie leczenia. Zasadniczym sposobem leczenia zakrzepicy żył głębokich kończyn jest leczenie przeciwkrzepliwe polegające na przyjmowaniu leków obniżających krzepliwość krwi. Leczenie przeciwkrzepliwe powinno być stosowane co najmniej przez 3 m-ce. W niektórych przypadkach wskazane jest długotrwałe leczenie przeciwkrzepliwe. O przedłużeniu leczenia przeciwkrzepliwego decyduje lekarz specjalista po rozważeniu ryzyka nawrotu zakrzepicy i ryzyka krwawienia.
W niektórych przypadkach istnieją wskazania do leczenia fibrynolitycznego, które nie tylko obniża krzepliwość krwi, ale przede wszystkim rozpuszcza już obecne zakrzepy. Stąd też przy stosowaniu leczenia fibrynolitycznego istnieje dużo większe ryzyko poważnych krwawień niż przy samym tylko leczeniu przeciwkrzepliwym. Ostatnio coraz częściej stosuje się metody farmako-mechaniczne, które stanowią połączenie leczenia fibrynolitycznego z techniką mechanicznego usuwania skrzeplin. W porównaniu z leczeniem fibrynolitycznym skracają czas leczenia i znacznie zmniejszają ryzyko powikłań krwotocznych.
Poza leczeniem farmakologicznym bardzo ważne jest wczesne uruchomianie chorego i stosowanie kompresjoterapii czyli opasek elastycznych zakładanych wielowarstwowo lub uciskowych pończoch lub rajstop. Postępowanie takie przyspiesza udrożnienie wykrzepniętych żył i zmniejsza dolegliwości bólowe.
